راز تهیه مربای به و آلو و گنجینه خواص آن
مربای «به و آلو»، این ترکیب خوش‌رنگ و لعاب، فراتر از یک چاشنی شیرین برای صبحانه یا همراهی دلچسب برای اوتمیل و دسرهاست. این معجون خانگی، که ریشه در گنجینه طب سنتی ایران دارد، نه تنها طعمی به‌یادماندنی را به ارمغان می‌آورد، بلکه خواص دارویی و درمانی قابل توجهی را نیز در خود نهفته دارد. تهیه این مربای چندکاره به روشی ساده امکان‌پذیر است و فرصتی عالی برای بهره‌مندی از فواید بی‌نظیر میوه‌های «به» و «آلو» در تمام فصول سال فراهم می‌کند.
چرا مربای به و آلو ؟ نگاهی به ارزش غذایی و دارویی
«به»، این میوه معطر که گاه «سیب طلایی» نیز خوانده می‌شود، و «آلو»، با طعم ملس و خواص گوارشی‌اش، هر یک به تنهایی دنیایی از فایده‌اند. اما ترکیب این دو، به ویژه وقتی به شکل مربا و با حرارت ملایم پخته می‌شوند، خواص یکدیگر را تکمیل و تشدید کرده و محصولی با ارزش غذایی و درمانی بالاتر خلق می‌کند. این مربا نه تنها یک خوراکی لذت‌بخش، بلکه یک مکمل طبیعی برای تقویت سیستم‌های مختلف بدن محسوب می‌شود.
مواد لازم برای تهیه مربای به و آلو خانگی:
- به رسیده و معطر: ۱ کیلوگرم (ترجیحاً به شیرین و بدون لک)
- آلوبخارا یا آلو سیاه گوشتی: ۱ کیلوگرم (آلوهای آبدار و رسیده طعم بهتری به مربا می‌دهند)
- شکر: ۵۰۰ گرم (میزان شکر بسته به ذائقه و شیرینی میوه‌ها قابل تنظیم است)
- جایگزین سالم‌تر شکر: می‌توانید از شیره انگور مرغوب یا شیره خرما به همان میزان یا کمی بیشتر (بسته به غلظت شیره) استفاده کنید. این جایگزینی، ارزش غذایی مربا را افزایش می‌دهد.
- آب: حدود ۲ لیوان (بسته به آبدار بودن میوه‌ها ممکن است کمتر یا بیشتر نیاز باشد)
- اختیاری (برای عطر و طعم بهتر و جلوگیری از شکرک زدن):
- آب یک عدد لیموترش تازه (در انتهای پخت اضافه شود)
- چند دانه هل یا یک تکه چوب دارچین (برای افزودن عطر شرقی)
طرز تهیه مربای به و آلو
تجهیزات مورد نیاز:
- دیگ لعابی یا استیل ضد زنگ با اندازه مناسب
- چاقوی تیز و تخته برش
- وسیله مخصوص خارج کردن هسته میوه (اختیاری)
- کفگیر چوبی یا سیلیکونی
- شیشه‌های تمیز و استریل شده برای نگهداری مربا
🌿 آیا می‌دانید انواع غذاها در طب سنتی چه تاثیری بر بدن دارند؟
برای آشنایی با تفاوت غذاهای لطیف و غلیظ در طب سنتی و تأثیر آنها بر سلامت، همین حالا کلیک کنید! ✨
طرز تهیه گام به گام مربای به و آلو :
- آماده‌سازی میوه‌ها:
- ابتدا «به» و «آلوها» را با دقت بشویید تا هرگونه گرد و غبار از روی آنها پاک شود.
- «به» را پوست گرفته، به چهار قسمت تقسیم کنید و هسته و قسمت‌های سفت مرکزی آن را جدا نمایید. سپس «به» را به قطعات درشت و مکعبی یا خلالی (بسته به سلیقه) خرد کنید.
- «آلوها» را نیز از وسط نصف کرده، هسته آنها را خارج کنید. اگر آلوها درشت هستند، می‌توانید آنها را نیز به دو یا چهار قسمت تقسیم کنید.
- مخلوط کردن با شکر (یا شیره):
- میوه‌های خرد شده (به و آلو) را در یک ظرف مناسب (ترجیحاً لعابی یا شیشه‌ای) ریخته و شکر (یا شیره) را لابه‌لای آنها بپاشید.
- ظرف را به آرامی تکان دهید تا شکر به تمام قسمت‌های میوه برسد.
- درب ظرف را گذاشته و آن را برای حداقل ۵ ساعت (یا ترجیحاً یک شب تا صبح) در یخچال قرار دهید. این کار باعث می‌شود میوه‌ها آب انداخته و طعم شیرینی بهتر به خوردشان برود.
- پخت مربا:
- مخلوط میوه و شکر آب انداخته را به همراه دو لیوان آب (اگر میوه‌ها کم آب بودند) داخل دیگ مناسب بریزید.
- دیگ را روی حرارت ملایم قرار دهید. پس از جوش آمدن، حرارت را کمتر کنید تا مربا به آرامی و با شعله کم بپزد و به قوام مطلوب برسد.
- در طول پخت، هر از چند گاهی کف روی مربا را با کفگیر تمیز جمع کنید تا مربایی شفاف‌تر داشته باشید.
- مراقب باشید مربا ته نگیرد؛ هر از گاهی آن را به آرامی هم بزنید.
- زمان لازم برای قوام آمدن مربا بسته به نوع میوه و حرارت شعله متفاوت است، اما معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ ساعت طول می‌کشد.
- نشانه‌های قوام آمدن مربا: مقداری از شهد مربا را در یک نعلبکی سرد بریزید؛ اگر پس از خنک شدن، شهد به آرامی حرکت کرد و پخش نشد، مربا به قوام رسیده است.
- در ۱۵ دقیقه پایانی پخت، در صورت تمایل، آبلیمو و هل یا چوب دارچین را اضافه کنید. آبلیمو از شکرک زدن مربا جلوگیری می‌کند.
- بسته‌بندی و نگهداری:
- پس از اینکه مربا به قوام مناسب رسید و کمی از حرارت افتاد (هنوز داغ باشد)، آن را در شیشه‌های استریل شده بریزید، درب آنها را محکم ببندید و به صورت وارونه قرار دهید تا خنک شوند. این کار به ایجاد خلاء و ماندگاری بیشتر مربا کمک می‌کند.
- مربای خنک شده را در جای خشک و خنک یا در یخچال نگهداری کنید.
مربای به و آلو طرز تهیه آن و خواص
«به» و «آلو» از منظر طب سنتی ایران: گنجینه‌ای از خواص
بر اساس آموزه‌های غنی طب سنتی ایران، هر یک از این میوه‌ها دارای مزاج و خواص منحصربه‌فردی هستند:
- «به» (با نام‌هایی چون سفرجل نیز شناخته می‌شود):
- طبیعت: برخی حکمای طب سنتی طبع آن را معتدل و برخی دیگر کمی مایل به گرمی و خشکی می‌دانند (بسته به شیرین یا ترش بودن آن).
- خواص اصلی: مفرح قلب و روان (نشاط‌آور و کاهنده اضطراب)، مقوی معده و دستگاه گوارش (کمک به هضم غذا)، رفع تهوع و استفراغ (به ویژه در دوران بارداری و ویار صبحگاهی)، تقویت‌کننده کبد، نرم‌کننده سینه و مفید برای سرفه‌های خشک. دانه «به» (به دانه) نیز به دلیل لعاب فراوان، برای درمان گلودرد و سرفه بسیار موثر است.
- «آلو» (به‌ویژه آلو بخارا و آلو سیاه):
- طبیعت: سرد و تر.
- خواص اصلی: ملین طبع (درمان یبوست و تسهیل حرکات روده)، رفع عطش و حرارت داخلی بدن، تسکین حرارت زائد قلب و کبد، مفید برای کاهش تپش قلب ناشی از گرما، پاکسازی روده و دستگاه گوارش از فضولات، صفرابر (کمک به دفع صفرای اضافی).
اگر به دنبال تغذیه‌ای متعادل و سبک زندگی سالم هستید، اینجا کلیک کنید و با اصول برنامه‌ریزی تغذیه سالم آشنا شوید 🌱
خواص شگفت‌انگیز مربای به و آلو بر اساس دیدگاه طب ایرانی:
ترکیب این دو میوه در قالب مربا، خواص آنها را هم‌افزا کرده و فواید زیر را به همراه دارد:
- تسکین‌دهنده تهوع بارداری
- کمک به زیبایی و سلامت جنین
- تقویت‌کننده سیستم قلبی-عروقی
- بهبود عملکرد معده و دستگاه گوارش
- مبارزه با یبوست و نفخ
- ارتقاء سلامت پوست و مو
- پاکسازی کبد، معده و روده
- کمک به تنظیم اختلالات قاعدگی
- رفع بوی نامطبوع دهان
سخن پایانی
این مربای خوش‌طعم و پرفایده، نمونه‌ای از هم‌نشینی لذت و سلامتی در آشپزی سنتی ایرانی است. تهیه و مصرف متعادل آن می‌تواند گامی موثر در جهت ارتقاء سلامت خانواده باشد.
منبع اطلاعات طب سنتی ذکر شده در این مطلب، با الهام از دانش و آموزه‌های متخصصین این حوزه، از جمله جناب آقای دکتر علیرضا اصغری (موسس انجمن علمی طب سنتی در کانادا)، گردآوری و ارائه شده است.
امیدوارم از تهیه و میل این مربای اصیل و شفابخش لذت ببرید!
سوالات پرتکرار
این محتوا توسط آزاده حیدرآبادی، کارشناس گیاهان دارویی و طب سنتی بررسی و تأیید شده است.
📝 تاریخ انتشار: ۱۴۰۴/۰۳/۰۵
📌 این مطلب آخرین بار در تاریخ دوشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۴ ویرایش و بازبینی شده است.
