خواص آویشن شیرازی
خواص آویشن شیرازی چیست؟
آویشن شیرازی دارای خواص بسیار زیادی است که ما در این مقاله به بررسی این خواص می پردازیم. در ابتدا گیاهشناسی آن را بررسی می کنیم و در ادامه خواص آویشن شیرازی را برای شما آورده ایم.
آویشن شیرازی که به نامهای محلی “صعتر” یا “پونه کوهی” نیز شناخته میشود، گیاهی است از خانواده نعناعیان (Lamiaceae). نام علمی این گیاه Zataria multiflora است.
معرفی گیاه:
آویشن شیرازی گیاهی چند ساله است که به شکل بوتهای با ارتفاع حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر رشد میکند. برگهای آن کوچک، کشیده و معطر هستند و گلهایش به رنگ سفید یا صورتی کمرنگ میباشد. این گیاه به دلیل عطر و طعم خاص و خواص دارویی که دارد، در بسیاری از نقاط ایران به ویژه مناطق جنوبی و مرکزی پرورش داده میشود.
نحوه کاشت:
- بذرکاری: بذر آویشن شیرازی بهطور معمول در بهار کاشته میشود. ابتدا بذرها را در خزانه یا زمین اصلی میکارند. بذرها باید در عمق حدود ۰.۵ تا ۱ سانتیمتر کاشته شوند.
- خاک: این گیاه در خاکهای سبک و شنی با زهکشی خوب بهتر رشد میکند. PH خاک باید بین ۶ تا ۷.۵ باشد.
- نور و دما: آویشن به نور خورشید نیاز دارد و در دمای معتدل و گرم رشد بهتری دارد. دمای مناسب برای جوانهزنی بذرها بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
درمان سینوزیت با گیاهان دارویی
داشت:
- آبیاری: آویشن به آبیاری منظم نیاز دارد، اما نباید خاک آن بیش از حد مرطوب شود، زیرا ریشههای آن به رطوبت بیش از حد حساس هستند.
- کوددهی: کودهای آلی یا شیمیایی حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای رشد بهتر گیاه مناسب هستند. استفاده از کودهای آلی در پاییز و بهار توصیه میشود.
- کنترل علفهای هرز: این گیاه به رقابت با علفهای هرز حساس است، بنابراین باید علفهای هرز اطراف آن بهطور منظم کنترل شوند.
خواص آویشن شیرازی
برداشت:
آویشن معمولاً در دو زمان برداشت میشود:
- ابتدای گلدهی: برگها و شاخههای گلدار برای استفاده در صنایع دارویی و غذایی برداشت میشوند.
- اواخر تابستان: برای تهیه عرق و اسانس آویشن، گیاه را در این زمان برداشت میکنند.
محل رویش گیاه آویشن شیرازی اصل
این درختچه تنها گونه بومی آویشن در ایران محسوب میشود [نیازمند منبع] و در مناطق مختلفی از کشور یافت میشود. در اصفهان، این گیاه در ۱۰ کیلومتری شمال نجفآباد، ۲۷ کیلومتری جنوب اصفهان و کلاهقاضی در جنوب اصفهان رشد میکند. در لرستان، مناطقی مانند شهبازان و چم سنگر (مرگ سر) محل رویش آن هستند. در خوزستان، میتوان آن را در ۶۰ کیلومتری شمال شرق دزفول و بهبهان (بابا احمدی) یافت.
در فارس، این گیاه در فیروزآباد، کوه سیوند، ارتفاعات مشرف به دریاچه مهارلو، بخش خبریز ارسنجان و کوههای مشرف به دریاچه بختگان، میان جنگل، بین جهرم و منصورآباد و نزدیک طارم داراب میروید. در بوشهر، ارتفاعات شرقی شامل جم و ریز، دشتی و دشتستان محل رشد این گیاه هستند. در کرمان، بین کرمان و زرند و علیآباد به طرف اسفندقه محل رویش آن است.
در هرمزگان، ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری شرق حاجیآباد، گهره، کوههای گنو، کوه هماگ از فارغان و تیدر و آبگرم گنو مکانهای رشد این گیاه هستند. در بلوچستان، این درختچه در ۱۰ کیلومتری خاش به طرف ایرانشهر، شمال بزمان، شمال ایرانشهر، تنگ سرحه، دره رودخانه کاجو شمال قصر قند و اطراف نیکشهر یافت میشود. در خراسان، این گیاه در گردو ۷۰ کیلومتری جنوب ازبگو و ازبگو رشد میکند. همچنین، در یزد در ۱۵ کیلومتری غرب چاهملک به طرف چوپانان، مهریز (خورمیز)، بین جندق و یزد، بافق (قطروم) و بین اشنیز و ندوشن مشاهده میشود
قسمت مورد استفاده گیاه:
بخشهای هوایی گیاه شامل برگها، شاخهها و گلهای آویشن مورد استفاده قرار میگیرند. این بخشها حاوی اسانسهای فرار، فلاونوئیدها و سایر ترکیبات فعال میباشند که خواص دارویی و غذایی دارند.
طبع گیاه آویشن:
آویشن طبع گرم و خشک دارد و در طب سنتی به عنوان گیاهی با خواص گرمکننده و محرک شناخته میشود. از آویشن برای درمان سردیها و بهبود گوارش و نیز بهعنوان ضدعفونیکننده و ضدالتهاب استفاده میشود.
خواص آویشن شیرازی
آویشن شیرازی به دلیل ترکیبات فعال خود دارای خواص درمانی و بهداشتی بسیاری است. در ادامه به برخی از خواص آویشن شیرازی اشاره میکنیم:
- ضدعفونیکننده و ضدباکتری: آویشن شیرازی حاوی ترکیباتی مانند تیمول و کارواکرول است که خواص ضدعفونیکننده و ضدباکتری دارند. این گیاه میتواند به جلوگیری از رشد باکتریها و میکروبهای مضر کمک کند و به عنوان یک ماده ضدعفونیکننده طبیعی در درمان عفونتها مورد استفاده قرار میگیرد.
- ضد التهاب و مسکن: ترکیبات فعال آویشن دارای خواص ضدالتهابی هستند که میتوانند به کاهش التهابهای داخلی و خارجی بدن کمک کنند. این گیاه همچنین میتواند به عنوان مسکن برای کاهش دردهای عضلانی و مفصلی استفاده شود.
- تقویت سیستم ایمنی: مصرف آویشن میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در این گیاه، از جمله فلاونوئیدها، به محافظت از سلولها در برابر آسیبهای اکسیداتیو کمک میکنند و باعث افزایش مقاومت بدن در برابر بیماریها میشوند.
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش: آویشن شیرازی به عنوان یک گیاه محرک گوارشی شناخته میشود. این گیاه میتواند به تسهیل هضم غذا، کاهش نفخ و گازهای معده، و کاهش التهابهای دستگاه گوارش کمک کند. همچنین میتواند به تنظیم فعالیت رودهها و جلوگیری از بروز یبوست کمک کند.
- تسکین علائم سرماخوردگی و سرفه: آویشن به دلیل خواص ضدعفونیکننده و ضدالتهابیاش میتواند به تسکین علائم سرماخوردگی، سرفه، گلودرد و سایر مشکلات تنفسی کمک کند. مصرف دمنوش آویشن یا استفاده از بخور آن برای کاهش سرفه و پاکسازی مجاری تنفسی مفید است.
- کاهش اضطراب و استرس: آویشن دارای خواص آرامبخش است که میتواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند. مصرف دمنوش آویشن میتواند باعث آرامش ذهنی و بهبود کیفیت خواب شود.
خواص آویشن شیرازی
بهترین محل تولید آویشن شیرازی
بهترین آویشن شیرازی از مناطقی مانند استان فارس (به ویژه شیراز)، استانهای جنوب ایران، و برخی مناطق مرکزی کشور به دست میآید. این مناطق به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و خاکهای غنی، بهترین شرایط را برای رشد و پرورش آویشن دارند. آویشنهای تولید شده در این مناطق به دلیل عطر و طعم قویتر و محتوای اسانس بالاتر، از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
خواص شربت آویشن
شربت آویشن، که از ترکیب عصاره آویشن، آب و معمولاً شیرینکنندههایی مانند عسل تهیه میشود، به دلیل ترکیبات فعال و خواص آویشن دارای فواید زیادی است. در ادامه به برخی از خواص این شربت اشاره میکنیم:
- تسکین علائم سرماخوردگی و سرفه: آویشن دارای خواص ضدالتهابی، ضدباکتری و ضدعفونیکننده است که میتواند به کاهش علائم سرماخوردگی، سرفه، و گلودرد کمک کند. شربت آویشن با آرام کردن گلو و کاهش تحریکات دستگاه تنفسی، به کاهش سرفه و تسهیل تنفس کمک میکند.
- تقویت سیستم ایمنی: آنتیاکسیدانها و ترکیبات فعال موجود در آویشن، مانند تیمول و کارواکرول، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکنند. مصرف شربت آویشن میتواند بدن را در مقابل عفونتها و بیماریها مقاومتر کند.
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش: آویشن دارای خواص گوارشی است که میتواند به کاهش نفخ، گازهای معده، و سوء هاضمه کمک کند. شربت آویشن با تحریک ترشح آنزیمهای گوارشی، به بهبود فرآیند هضم و جذب مواد مغذی کمک میکند.
- آرامبخش و کاهش استرس: مصرف شربت آویشن میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند. ترکیبات آرامبخش موجود در آویشن به تسکین ذهن و بهبود کیفیت خواب کمک میکنند.
- ضد باکتری و ضد ویروس: شربت آویشن دارای خواص ضدباکتری و ضدویروس است که میتواند به مقابله با عفونتهای باکتریایی و ویروسی کمک کند. این خاصیت به ویژه در درمان عفونتهای تنفسی و گوارشی موثر است.
دلیل ترکیب عسل و آویشن
- افزایش خواص درمانی: عسل خود دارای خواص ضدباکتری، ضدالتهابی، و آنتیاکسیدانی است. ترکیب عسل با آویشن میتواند اثرات درمانی هر دو را تقویت کرده و بهبود سلامتی را تسریع کند.
- بهبود طعم و مزه: آویشن به تنهایی طعم تندی دارد که ممکن است برای برخی افراد خوشایند نباشد. عسل با افزودن شیرینی طبیعی به شربت، طعم آن را خوشایندتر میکند و مصرف آن را راحتتر میسازد.
- تسهیل جذب مواد مغذی: عسل به عنوان یک حامل طبیعی برای مواد مغذی عمل میکند و جذب آنها را در بدن افزایش میدهد. این خاصیت باعث میشود که ترکیبات مفید موجود در آویشن به خوبی جذب بدن شده و اثرات آنها بهبود یابد.
- تقویت سیستم ایمنی و انرژیبخشی: عسل منبع خوبی از انرژی و قندهای طبیعی است که میتواند به افزایش سطح انرژی و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. این ویژگی به ویژه در مواقع بیماری و ضعف عمومی بدن مفید است.
مصرف ترکیب عسل و آویشن میتواند به بهبود سلامت کلی بدن کمک کرده و علائم بیماریهای مختلف را کاهش دهد.
منبع: ویکی پدیا
